Küresel finans piyasaları "kara pazartesi" ile karşılaştı, Kripto Varlıklar da bundan muaf kalamadı

Son günlerde, küresel finans piyasalarında büyük bir sarsıntı yaşanıyor. ABD'nin üç büyük hisse senedi endeksi sürekli olarak düşüşte, Avrupa ve Asya borsa piyasalarında da büyük düşüşler görülüyor. Emtia piyasası da bu durumdan muaf kalamadı, ham petrol ve altın fiyatları da düştü. Kripto Varlıklar piyasası da direnç göstermekte zorlanıyor, Bitcoin iki gün içinde %10'un üzerinde değer kaybı yaşarken, Ethereum ise %20 düştü, tüm finans piyasası "yeşil deniz" görüntüsü sergiliyor.

Bu durumun başlıca nedeni, ABD Başkanı'nın imzaladığı "eşit tarifeler" yürütme emridir. 2 Nisan'da, ABD Başkanı Beyaz Saray'da "eşit tarifeler" ile ilgili iki yürütme emrini imzalayarak, ticaret ortaklarına %10 oranında "minimum referans tarifesi" uygulayacağını ve bazı ticaret ortaklarına daha yüksek tarifeler getireceğini duyurdu. Bu hamle, dünya genelinde ticaret savaşları konusunda endişelere yol açtı.

Cevap olarak, Çin hızla karşı önlemler aldı. Devlet Konseyi Tarife Komitesi, Ticaret Bakanlığı ve Gümrük Genel İdaresi, ABD'ye yönelik çok sayıda karşı önlem açıkladı ve 10 Nisan saat 12:01'den itibaren ABD menşeli ithalat ürünlerine mevcut geçerli tarife oranlarının üzerine %34 gümrük vergisi eklenmesini duyurdu.

7 Nisan'da, küresel finans piyasaları benzeri görülmemiş bir çöküşle karşılaştı. ABD borsa vadeli işlemleri, geçen haftaki büyük düşüş trendini sürdürdü; Nasdaq vadeli işlemleri %5'ten fazla düştü, S&P 500 vadeli işlemleri ise %4'ten fazla düştü. Avrupa borsa endeksi vadeli işlemleri de büyük bir düşüş yaşadı; Avrupa STOXX50 vadeli işlemleri %4'ten fazla düştü, DAX vadeli işlemleri ise %5'e yakın bir düşüş gösterdi. Asya piyasaları da bu durumdan muaf kalamadı, Japonya ve Güney Kore borsa piyasaları yeniden çöküş yaşadı; Kore Bileşik Endeksi açılışta %4'ten fazla düştü, Nikkei 225 Endeksi ise %2'ye yakın bir düşüş yaşadı. Hong Kong Hang Seng Endeksi 19828 puanla kapandı, gün içinde 3021 puan düştü ve %13.2'lik bir düşüş gösterdi. Bu, 28 Ekim 1997'den bu yana bir günde yaşanan en büyük düşüş rekorunu kırdı.

Kripto Varlıklar piyasası da ağır bir darbe aldı. Bitcoin, iki gün içinde %10'dan fazla düştü ve bir ara 75.000 doları aştı. Diğer kripto varlıkların durumu daha da kötüydü; Ethereum 1.500 doların altına düştü, SOL ise en düşük 100 dolara geriledi. Veri platformlarına göre, o gün dünya genelinde 487.700 kişi tasfiye oldu, tasfiye miktarı 1.632.000.000 doları aştı; bunların 1.250.000.000 doları uzun pozisyon tasfiyeleri, 380.000.000 doları ise kısa pozisyon tasfiyeleri.

Bu dizi olay, küresel güvenin dibe vurmasına neden oldu, paniğin seviyesi keskin bir şekilde yükseldi ve ABD'nin durgunluğu yeniden kamuoyunun gündemine geldi. Kanada Başbakanı, ABD'nin başkanın radikal gümrük tarifleri nedeniyle durgunluğa girdiğini düşünüyor. Bir varlık yönetim devinin CEO'su da bu görüşe katıldı ve birçok iş dünyası liderinin ABD ekonomisinin ciddi bir durgunluğa girmiş olabileceğine inandığını vurguladı. Medyada yapılan bir ankete göre, işletme sahiplerinin %69'u ABD'de bir ekonomik durgunluk bekliyor ve bu işletme sahiplerinin yarısından fazlası, ekonomik durgunluğun bu yıl gerçekleşeceğini belirtiyor.

Eşitlik Tarife Politikası'nın hedefleri esasen üçtür: birincisi, Amerika'nın vurguladığı ticaret dengesizliğini ve ticaret açığını tersine çevirmektir; ikincisi, Amerika'nın mali gelirlerini artırmak, tahmini olarak 700 milyar dolar civarında yeni mali gelir sağlamak; üçüncüsü ise, diplomasi ve müzakere aracı olarak kullanmaktır. Ancak, şu anda görünüşe göre bu politika yıkıcı bir darbe oluşturmuş gibi görünüyor.

Pazar, eşit tarifelerin ABD durgunluğu üzerindeki etkisiyle daha fazla ilgileniyor. Bir yandan, tarife yeni politikası enflasyonu artırabilir. Araştırma kuruluşları, tarife yeni politikasının ABD fiyat seviyesindeki artış oranını genellikle %1-2.5 arasında hesaplıyor. Öte yandan, tarife yeni politikası ekonomiye de olumsuz etki yapabilir. Bir araştırma kuruluşu, 2025 yılına kadar olan tarife yeni politikasının ABD reel GSYİH'sı üzerindeki etkisini -%0.7 olarak hesapladı, bir başka kuruluş ise Trump'ın tarife yeni politikasının ABD 2025 GSYİH büyüme hızını yaklaşık -%0.87 oranında etkilediğini hesapladı.

Bu durumda, Fed büyük bir baskıyla karşı karşıya. Piyasa, yıl sonuna kadar 125 baz puanlık bir faiz indirimi bekliyor, bu da 5 kez 25 baz puanlık indirim anlamına geliyor. Fed, Mayıs ayında piyasa paniğini hafifletmek için faiz indirimine yeniden başlayabilir ve kurtarma operasyonlarının son savunma hattı haline gelebilir.

Kısa vadede piyasa dalgalanmaları şiddetli olsa da, müzakerelerin ilerlemesi ve faiz indirim döngüsünün başlamasıyla birlikte, ABD'nin uzun vadede bir durgunluğa girmesi olasılığı hayal edildiği kadar yüksek değil. Birçok ülke piyasa kurtarma önlemleri almaya başladı; Çin, Japonya ve Güney Kore de buna uygun adımlar attı. Bu, dün yaşanan destansı çöküşün, daha çok duygusal panik nedeniyle meydana geldiğini, gerçek bir durgunluğa girmediğimizi gösteriyor.

Gelecek piyasa yönü hakkında, trader'lar arasında fikir birliği yok. Bazıları satışların daha fazla aşağıya inebileceğini düşünürken, diğerleri 9 Nisan'dan önce daha çok müzakere dönemi olduğunu, bu yüzden fazla erken tanımlanmasının uygun olmadığını düşünüyor. Teknik trader'lar ise daha karamsar görünüyor ve Bitcoin fiyatının 66,000-72,000 dolara kadar düşebileceğini öngörüyor.

Şu anda, 9 Nisan'ın yaklaşmasıyla birlikte, kısa süre içinde karmaşık bir anlaşmaya varma olasılığı pek yüksek görünmüyor. ABD Hazine Bakanı da, 9 Nisan'dan önce bir ticaret anlaşmasına varılmasının pek olası olmadığını belirtti. Ancak, ABD içinde de farklı görüşler var; bazı Cumhuriyetçi üyeler bağışçılar tarafından başkana tavsiyede bulunmaları yönünde itiliyor.

Bu bağlamda, Federal Reserve iç ve dış baskılarla karşı karşıya. Bu Perşembe, Federal Reserve Mart ayı para politikası toplantısının tutanaklarını açıklayacak ve bu, daha fazla ipucu sağlayabilir. Pazarın yeniden şiddetli dalgalanmalar yaşayıp yaşamayacağını ise bekleyip göreceğiz.