Tuyên bố: Bài viết này là nội dung được chuyển nhượng, người đọc có thể nhận thêm thông tin qua liên kết gốc. Nếu tác giả có bất kỳ ý kiến phản đối nào về hình thức chuyển nhượng, xin vui lòng liên hệ với chúng tôi, chúng tôi sẽ sửa đổi theo yêu cầu của tác giả. Việc chuyển nhượng chỉ nhằm mục đích chia sẻ thông tin, không cấu thành bất kỳ lời khuyên đầu tư nào, không đại diện cho quan điểm và lập trường của Wu.
"Khối lượng mở OI lớn hơn giá trị thị trường MC" là một tín hiệu đầu cơ cực kỳ mạnh mẽ. Nó chỉ ra rằng cơ chế phát hiện giá của một tài sản đã chuyển từ thị trường giao ngay sang thị trường phái sinh, hình thành một hệ thống yếu ớt, tự tham chiếu và được thúc đẩy bởi đòn bẩy. Môi trường này tách rời với các yếu tố cơ bản, và có xu hướng nội tại xảy ra các sự kiện thanh lý và thanh lý chuỗi mạnh mẽ.
Khi thanh khoản của thị trường trở lại, loại "coin ma quái" này sẽ ngày càng nhiều. Bài viết này hy vọng sẽ khuyên các trader "không hiểu gì" và "đang nóng lòng" nên tránh xa.
Một, các chỉ số cơ bản về hoạt động thị trường và giá trị
Trước khi phân tích các hiện tượng cực đoan xuất hiện trong thị trường sản phẩm phái sinh tiền điện tử, trước tiên cần phải thiết lập một hiểu biết chính xác và kỹ thuật về các chỉ số cốt lõi để đo lường hoạt động thị trường và giá trị tài sản. Phần này nhằm phân tích sâu hai chỉ số quan trọng - Khối lượng giao dịch (OI) và Vốn hóa thị trường (MC).
1.1 Giải cấu trúc khối lượng giao dịch (OI): Tiêu chuẩn đo lường cho cuộc chơi trên thị trường
Khối lượng giao dịch (OI) được định nghĩa cốt lõi là tổng số hợp đồng phái sinh (hợp đồng tương lai) chưa được thanh toán, đóng cửa hoặc thực hiện quyền tại một thời điểm cụ thể trên thị trường. Đây là một chỉ số tích lũy, phản ánh tổng số vị thế đang hoạt động mà các nhà đầu tư nắm giữ vào cuối mỗi ngày giao dịch.
Khối lượng giao dịch là một chỉ số hiệu quả để đo lường dòng tiền vào hoặc ra khỏi thị trường. Sự gia tăng khối lượng giao dịch có nghĩa là có tiền mới vào thị trường, điều này thường được coi là xác nhận và củng cố xu hướng hiện tại. Ngược lại, sự giảm sút khối lượng giao dịch cho thấy tiền đang rút ra khỏi thị trường (tức là các vị thế đang được đóng hoặc thanh lý), điều này báo hiệu rằng xu hướng hiện tại có thể đang suy yếu hoặc sắp đảo ngược. Đặc tính này làm cho khối lượng giao dịch trở thành một chỉ số ưu việt để đánh giá niềm tin của thị trường.
Chúng ta có thể so sánh khối lượng vị thế với "năng lượng tiềm tàng" của thị trường, trong khi khối lượng giao dịch là "năng lượng động". Khối lượng vị thế cao đại diện cho việc tích lũy một lượng lớn các vị thế đòn bẩy (năng lượng tiềm tàng được lưu trữ). Khi những năng lượng tiềm tàng này được giải phóng - thường thể hiện dưới dạng sự tiếp diễn xu hướng hoặc các sự kiện thanh lý quy mô lớn - sẽ đi kèm với khối lượng giao dịch cao (giải phóng năng lượng động).
Khối lượng tích lũy của năng lượng tiềm ẩn (OI) quyết định quy mô của việc giải phóng động năng cuối cùng (sự biến động giá mạnh mẽ dưới khối lượng giao dịch cao). Nói một cách đơn giản, OI càng cao, năng lượng tích trữ càng lớn, “sóng động lực” được phát động càng mạnh mẽ.
1.2 Định nghĩa vốn hóa thị trường lưu thông: Bức tranh nhanh về giá trị thị trường giao ngay
Vốn hóa lưu thông là chỉ số cốt lõi để đo lường tổng giá trị của một loại tiền điện tử, được tính bằng cách nhân nguồn cung lưu thông của loại tiền điện tử đó với giá thị trường hiện tại của một đồng token.
Phân biệt ba khái niệm cung khác nhau, điều này rất quan trọng để hiểu về vốn hóa thị trường:
· Cung lưu thông (Circulating Supply/MC): Chỉ số số lượng token mà công chúng có thể tiếp cận và tự do giao dịch trên thị trường. Đây là chỉ số cho giá trị thị trường hợp lệ được đề cập trong tài liệu này.
· Tổng cung (Total Supply): Chỉ số lượng token đang lưu thông cộng với số lượng token bị khóa, dự trữ hoặc chưa phát hành, sau đó trừ đi số lượng token đã được tiêu hủy bằng cách có thể xác minh.
· Tổng cung tối đa (Max Supply): Chỉ số lượng token tối đa có thể tồn tại trong suốt vòng đời của đồng tiền điện tử này (ví dụ, tổng cung tối đa của Bitcoin là 21 triệu đồng).
Hai, phân tích hiện tượng bất thường: Khi OI (khối lượng nắm giữ) > MC (vốn hóa thị trường)
Khi khối lượng hợp đồng tương lai của một tài sản vượt quá giá trị thị trường lưu thông của nó, thị trường sẽ rơi vào trạng thái bất thường. Đây là hiện tượng "ngựa kéo xe lớn", dùng một quy mô thị trường 10 triệu để kiểm soát kết quả của một cuộc chơi thị trường 100 triệu - giống như bong bóng, rực rỡ lấp lánh nhưng lại nhạy cảm và yếu ớt.
2.1 Cơ chế mất cân bằng: Các sản phẩm phái sinh vượt qua tài sản cơ sở như thế nào
Động lực cốt lõi của hiện tượng mất cân bằng này là đòn bẩy (thị trường cũng có "cá voi" dùng đòn bẩy 1x bằng tiền thật, nhưng đây là thiểu số, bài viết này không thảo luận về điều đó). Trong thị trường phái sinh, các nhà giao dịch có thể kiểm soát các vị thế danh nghĩa vượt quá vốn gốc của họ bằng một lượng vốn nhỏ. Ví dụ, một nhà giao dịch chỉ cần $1,000 tiền ký quỹ, thông qua đòn bẩy 100 lần, có thể kiểm soát vị thế trị giá $100,000.
Do sự tồn tại của đòn bẩy, ngay cả khi tổng số tiền ký quỹ mà tất cả các nhà giao dịch gửi chỉ là một phần nhỏ của giá trị thị trường tài sản, giá trị danh nghĩa của vị thế cũng có thể dễ dàng vượt quá giá trị lưu thông của tài sản. Ví dụ, nếu giá trị lưu thông của một token là $100 triệu, nhưng các nhà giao dịch sử dụng đòn bẩy trung bình 20 lần, chỉ với $10 triệu tiền ký quỹ đã mở một vị thế hợp đồng trị giá $200 triệu, thì giá trị danh nghĩa của vị thế sẽ gấp đôi giá trị thị trường. (Trong thực tế, không dễ dàng để thiết lập vị thế như vậy)
2.2 Giải thích tín hiệu: Bong bóng đầu cơ, cấu trúc yếu và sản phẩm phái sinh chi phối
Tín hiệu mà khối lượng giao dịch vượt quá giá trị thị trường, hoặc việc tích lũy khối lượng giao dịch lớn trong thời gian ngắn là một trong những dấu hiệu mạnh mẽ nhất cho thấy thị trường được dẫn dắt bởi sự đầu cơ chứ không phải bởi đầu tư cơ bản. Điều này cho thấy rằng "vốn ảo" dùng để đặt cược vào hướng giá của tài sản đã vượt quá vốn thực tế nắm giữ tài sản đó. Tình huống này thường được mô tả là "bong bóng đầu cơ" hoặc "thị trường quá nóng".
Một tỷ lệ "khối lượng giao dịch với giá trị thị trường" cao cho thấy một cấu trúc thị trường vô cùng mong manh, nhạy cảm cao với sự biến động. Trong cấu trúc này, sự biến động nhỏ của giá giao ngay có thể gây ra một cơn sóng thanh lý không tỷ lệ trong thị trường phái sinh quy mô lớn, từ đó tạo thành một vòng lặp phản hồi tiêu cực tự củng cố. Trong một thị trường bình thường, giá cả phản ánh các yếu tố cơ bản.
Tuy nhiên, trong trạng thái bất thường này, cấu trúc nội bộ của thị trường - tức là sự phân bố và quy mô của các vị thế đòn bẩy - chính nó đã trở thành "cơ bản" thúc đẩy giá cả. Thị trường không còn phản ứng chủ yếu với các tin tức bên ngoài, mà phản ứng với rủi ro thanh lý cưỡng chế tiềm tàng của chính nó.
Lúc này, thị trường phái sinh không còn chỉ là công cụ để phòng vệ cho các vị thế giao ngay, mà trở thành động lực chính điều chỉnh giá giao ngay, tạo ra tình huống "cái đuôi vẫy chó". Các nhà đầu cơ và người tạo lập thị trường để phòng ngừa rủi ro trong thị trường phái sinh khổng lồ của họ, phải thực hiện giao dịch mua bán trên thị trường giao ngay, từ đó truyền tải trực tiếp tâm lý của thị trường phái sinh tới giá giao ngay.
2.3 Tỷ lệ khối lượng giao dịch và giá trị thị trường: Chỉ số mới đo lường đòn bẩy hệ thống.
Để định lượng hiện tượng này, chúng tôi định nghĩa "tỷ lệ khối lượng nắm giữ so với giá trị thị trường" là: Tổng khối lượng nắm giữ / Giá trị thị trường lưu thông
Ví dụ, khối lượng nắm giữ của đồng ABC là 10 triệu, giá trị thị trường lưu động là 100 triệu, vậy tỷ lệ là 0.1 (10/100)
Cách giải thích tỷ lệ này như sau:
· Tỷ lệ < 0.1: Thị trường bình thường, khỏe mạnh. Các sản phẩm phái sinh có thể chủ yếu được sử dụng để phòng ngừa.
· Tỷ lệ 0.1 - 0.5: Hoạt động đầu cơ gia tăng. Các sản phẩm phái sinh trở thành yếu tố ảnh hưởng quan trọng đến giá cả.
· Tỷ lệ > 0.5: Đầu cơ cao. Cấu trúc thị trường trở nên yếu.
· Tỷ lệ > 1.0: Đầu cơ cực đoan và đòn bẩy. Thị trường đang ở trong trạng thái cực kỳ không ổn định, rất dễ xảy ra hiện tượng bị ép khô và thanh lý chuỗi. Đây chính là tín hiệu bất thường mà bài viết này đề cập.
Việc theo dõi sự thay đổi của tỷ lệ này liên tục là rất quan trọng đối với bất kỳ tài sản nào. Sự gia tăng nhanh chóng của tỷ lệ là một dấu hiệu cảnh báo rõ ràng rằng đòn bẩy đang tích lũy và sự biến động sắp đến. Hiện tượng bất thường này đánh dấu việc giá giao dịch của tài sản đã hoàn toàn tách rời khỏi giá trị cơ bản của nó, và giá trở thành một hàm của cơ chế đòn bẩy.
Tình huống này đặc biệt phổ biến trong các tài sản có lưu thông thấp và có bối cảnh câu chuyện mạnh mẽ, KOL kêu gọi, và báo chí đưa tin rộng rãi, chẳng hạn như nhiều đồng tiền mới trong phiên bản này. Lưu thông ban đầu thấp khiến thị trường giao ngay dễ bị thao túng hơn, trong khi câu chuyện mạnh mẽ thu hút một lượng lớn sự quan tâm đầu cơ đổ vào thị trường phái sinh, tạo ra điều kiện hoàn hảo cho tỷ lệ này vượt quá 1.
Ba, bong bóng cuối cùng sẽ vỡ: Biến động, ép khô và thanh lý chuỗi.
Khi OI > MC, đó giống như đang ở trong một căn phòng kín đầy khí ga, chỉ cần một ngọn lửa nhỏ là có thể tạo ra những vụ nổ không tên - và căn phòng này có tên gọi là "bán khống".
3.1 Đổ thêm dầu vào lửa: Khối lượng vị thế cực đoan tạo điều kiện cho việc bị ép giá
Khối lượng vị thế cao có nghĩa là các vị thế mua/bán được đòn bẩy lớn dày đặc gần một số mức giá. Mỗi vị thế này đều có một mức giá thanh lý. Tổng số các vị thế này tạo thành một hồ bơi lệnh thị trường cưỡng bức tiềm năng lớn (mua hoặc bán), và khi giá di chuyển theo hướng bất lợi, các lệnh này sẽ bị kích hoạt liên tiếp.
Nguyên tắc cơ bản: Vị thế mua kiếm lời từ việc giá tăng, trong khi vị thế bán kiếm lời từ việc giá giảm. Để đóng vị thế mua, cần phải bán; để đóng vị thế bán, cần phải mua. Đây là cơ sở để hiểu về cơ chế bị siết.
3.2 Đầu cơ tăng giá ( Long Squeeze ) phân tích
Long squeeze là thuật ngữ chỉ một lần giảm giá đột ngột và mạnh mẽ, buộc những nhà giao dịch nắm giữ vị thế mua có đòn bẩy phải bán vị thế của họ để hạn chế thua lỗ.
Cơ chế của nó như sau:
· Giảm giá ban đầu: Một chất xúc tác (như tin tức tiêu cực hoặc bán tháo lớn trên thị trường giao ngay) gây ra sự giảm giá ban đầu.
· Kích hoạt thanh lý: Giá đạt đến mức giá thanh lý của lô vị thế mua đòn bẩy cao đầu tiên.
· Bán cưỡng bức: Động cơ thanh lý của sàn giao dịch tự động bán cưỡng bức tài sản thế chấp của các vị thế này trên thị trường, gây áp lực giảm giá thêm.
· Hiệu ứng dây chuyền: Một đợt bán tháo mới sẽ đẩy giá xuống thấp hơn, từ đó kích hoạt việc thanh lý các vị thế mua có đòn bẩy thấp hơn tiếp theo. Điều này tạo ra hiệu ứng domino, hay còn gọi là "thanh lý dây chuyền".
3.3 Bán khống và hiện tượng bóp nghẹt (Short Squeeze)
Bán khống bị ép là một đợt tăng giá đột ngột và mạnh mẽ, buộc các nhà giao dịch bán khống phải mua lại tài sản để bù đắp vị thế của họ.
Cơ chế của nó như sau:
· Tăng giá ban đầu: Một chất xúc tác (như tin tức tích cực hoặc mua vào đồng bộ) gây ra sự tăng giá ban đầu.
· Áp lực bù đắp: Các nhà giao dịch bán khống bắt đầu chịu thua lỗ. Một phần người sẽ chủ động mua lại tài sản ("bù đắp bán khống") để kiểm soát thua lỗ.
· Kích hoạt thanh lý: Giá chạm mức thanh lý của vị thế bán có đòn bẩy cao.
· Mua bắt buộc: Cơ chế thanh lý của sàn giao dịch buộc phải mua tài sản trên thị trường để giải quyết các vị thế bán khống, tạo ra áp lực tăng giá lớn. Việc mua bắt buộc này đẩy giá lên cao hơn, từ đó "đè bẹp" thêm nhiều vị thế bán khống, hình thành một chu trình tăng giá mạnh mẽ và tự củng cố.
3.4 Hiệu ứng domino: Chuỗi thanh lý vòng lặp xấu
Clearing chain là cơ chế chính làm gia tăng độ biến động trong thị trường có đòn bẩy cao. Chúng là nguyên nhân chính của hiện tượng "bấc trời đất" thường thấy trên biểu đồ tiền điện tử - giá di chuyển mạnh theo một hướng trong thời gian ngắn, sau đó nhanh chóng đảo ngược khi việc thanh lý cạn kiệt. Khối lượng giao dịch lớn cung cấp nhiên liệu cho việc thanh lý, trong khi hướng của vị thế ròng trên thị trường (có thể đo bằng các chỉ số như tỷ lệ mua bán) quyết định hướng dễ bị tổn thương. Một thị trường có khối lượng giao dịch khổng lồ và tỷ lệ mua bán nghiêng về phía mua, khi giá giảm, giống như một thùng thuốc nổ đang chờ bị kích nổ, rất dễ xảy ra thanh lý kéo dài.
Trong các thị trường có khối lượng giao dịch vượt quá giá trị thị trường, khái niệm "tính thanh khoản" đã bị đảo ngược. Thông thường, tính thanh khoản có thể kiềm chế biến động. Nhưng ở đây, "tính thanh khoản thanh lý" được tạo ra từ các lệnh thị trường cưỡng chế đang chờ được kích hoạt lại tạo ra sự biến động.
Các mức thanh lý này giống như nam châm thu hút giá cả, vì các nhà giao dịch lớn ("cá voi") có thể cố tình đẩy giá về những khu vực này để kích hoạt thanh lý chuỗi và hấp thụ tính thanh khoản tức thì phát sinh từ đó. Động lực thị trường mang tính săn mồi này khiến hành vi giá cả lệch khỏi trạng thái đi bộ ngẫu nhiên thông thường.
Bốn, bong bóng cấu trúc trở thành tiền lệ cho việc bị ép giá.
4.1 Hiện tượng bất thường YFI: Phân tích sâu về cấu trúc thị trường chưa từng có của Yearn.finance
Yearn.finance (YFI) là một trình tổng hợp lợi nhuận DeFi, nổi tiếng với số lượng token rất thấp (khoảng 37,000 token). Vào mùa hè DeFi năm 2021, giá của nó đã tăng vọt lên trên 90,000 USD.
Vào thời điểm đỉnh cao của thị trường, khối lượng giao dịch hợp đồng vĩnh viễn YFI được báo cáo đã đạt nhiều lần giá trị vốn hóa lưu thông của nó (ví dụ, trong các thời kỳ khác nhau, khối lượng giao dịch khoảng 500 triệu USD, trong khi giá trị vốn hóa chỉ từ 200-300 triệu USD). Hiện tượng này xuất phát từ việc khối lượng lưu thông cực kỳ thấp khiến giá giao ngay dễ bị ảnh hưởng, trong khi vị thế của nó như một tài sản blue-chip DeFi đã thu hút một khối lượng giao dịch đầu cơ lớn trong các sản phẩm phái sinh.
Cấu trúc này dẫn đến sự biến động cực đoan cũng như nhiều lần bị ép giá mạnh mẽ giữa bên mua và bên bán. Thực hiện phân tích hồi quy về "tỷ lệ khối lượng giao dịch so với giá trị thị trường" của YFI, có thể thấy rõ cách nó trở thành một cảnh báo rõ ràng về sự biến động sắp tới và cuối cùng là sự sụp đổ giá.
Sự cung cấp thấp của YFI đã dẫn đến một thị trường giao ngay quy mô nhỏ, dễ bị ảnh hưởng bị một thị trường phái sinh đầu cơ khổng lồ áp đảo - tức là tỷ lệ "khối lượng giao dịch so với vốn hóa thị trường" vượt quá 1, và điều này đã dẫn đến những biến động dữ dội.
4.2 Cơn sốt Memes: Biến động lượng nắm giữ PEPE và Doge
Giá trị của Memes hầu như hoàn toàn đến từ độ hot trên mạng xã hội và tâm trạng cộng đồng, gần như không có công dụng nội tại.
PEPE: Năm 2023, giá PEPE đã trải qua một đợt tăng giá đáng kinh ngạc. Trong khi đó, khối lượng giao dịch của nó cũng đạt mức cao kỷ lục. Có báo cáo cho rằng khối lượng giao dịch một thời điểm đã vượt qua 1 tỷ USD, tương đương với vốn hóa thị trường của nó, điều này có nghĩa là "tỷ lệ khối lượng giao dịch trên vốn hóa thị trường" gần như hoặc thậm chí vượt quá 1. Sự gia tăng khối lượng giao dịch được xác định rõ ràng liên quan đến việc có dòng tiền mới tham gia thúc đẩy đà tăng giá và dẫn đến việc thanh lý lớn các vị thế bán (đạt 11 triệu USD trong vòng 24 giờ).
Doge: Trong đợt tăng giá nổi tiếng năm 2021, khối lượng nắm giữ DOGE đã tăng vọt gần mức kỷ lục khi giá đạt đỉnh. Trong hoạt động thị trường gần đây, khối lượng nắm giữ của nó lại vượt qua mốc 3 tỷ đô la, các nhà phân tích coi làn sóng đầu tư có đòn bẩy này là dấu hiệu của sự phục hồi niềm tin đầu cơ và khả năng biến động giá lớn trong tương lai.
Các trường hợp trên đã tiết lộ toàn bộ vòng đời của bong bóng đầu cơ trong lĩnh vực tiền điện tử.
Giai đoạn một: Câu chuyện mạnh mẽ xuất hiện. (Một số người cho rằng câu chuyện là lý do mà những người sau này tìm kiếm để tăng giá)
Giai đoạn hai: Giá giao dịch bắt đầu tăng.
Giai đoạn ba: Các nhà đầu cơ đổ vào thị trường phái sinh, dẫn đến khối lượng giao dịch tăng vọt, cuối cùng vượt quá giá trị thị trường, đây là giai đoạn bong bóng nghiêm trọng nhất.
Giai đoạn bốn: Một chất xúc tác nào đó gây ra làn sóng thanh lý, dẫn đến việc siết chặt và thanh lý dây chuyền dữ dội.
Giai đoạn năm: Khi đòn bẩy bị loại bỏ khỏi hệ thống, khối lượng vị thế sụp đổ.
Bằng cách theo dõi "tỷ lệ giữa khối lượng giao dịch và giá trị thị trường", các nhà giao dịch có thể xác định tài sản đang ở giai đoạn nào và điều chỉnh chiến lược cho phù hợp.
V. Kết luận
Tham gia hay tránh né? Khung đánh giá rủi ro
Tránh (Đường lối thận trọng): Đối với hầu hết các nhà đầu tư, đặc biệt là những người thiếu công cụ phân tích nâng cao hoặc có khả năng chịu rủi ro thấp, tín hiệu về khối lượng nắm giữ vượt quá giá trị thị trường là một cảnh báo rõ ràng, nên tránh xa thị trường này. Lúc này, sự biến động rất cao, hành vi giá đã bị tách rời khỏi các yếu tố cơ bản, khiến cho các phương pháp phân tích truyền thống không còn hiệu quả.
Tham gia (con đường chuyên nghiệp): Chỉ những nhà giao dịch dày dạn kinh nghiệm, những người hiểu sâu sắc cơ chế của các sản phẩm phái sinh, có thể truy cập vào các công cụ dữ liệu thời gian thực và áp dụng quản lý rủi ro nghiêm ngặt, mới nên xem xét tham gia. Mục tiêu không phải là "đầu tư", mà là giao dịch sự biến động do sự mất cân bằng cấu trúc thị trường tạo ra, đây là một thị trường pvp điển hình. Phân tích phải chuyển sang góc nhìn của lý thuyết trò chơi: "Đa số vị thế của thị trường nằm ở đâu? Điểm đau lớn nhất của họ ở đâu?"
Biết lý do, biết lý do của nó.
Mong rằng chúng ta luôn mang trong mình tấm lòng kính sợ thị trường.
Xem bản gốc
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
Quan điểm: Khi lãi suất mở OI lớn hơn vốn hóa thị trường MC, đó là tín hiệu đầu cơ hay rủi ro thanh lý?
Tác giả: @agintender
Liên kết gốc:
Tuyên bố: Bài viết này là nội dung được chuyển nhượng, người đọc có thể nhận thêm thông tin qua liên kết gốc. Nếu tác giả có bất kỳ ý kiến phản đối nào về hình thức chuyển nhượng, xin vui lòng liên hệ với chúng tôi, chúng tôi sẽ sửa đổi theo yêu cầu của tác giả. Việc chuyển nhượng chỉ nhằm mục đích chia sẻ thông tin, không cấu thành bất kỳ lời khuyên đầu tư nào, không đại diện cho quan điểm và lập trường của Wu.
"Khối lượng mở OI lớn hơn giá trị thị trường MC" là một tín hiệu đầu cơ cực kỳ mạnh mẽ. Nó chỉ ra rằng cơ chế phát hiện giá của một tài sản đã chuyển từ thị trường giao ngay sang thị trường phái sinh, hình thành một hệ thống yếu ớt, tự tham chiếu và được thúc đẩy bởi đòn bẩy. Môi trường này tách rời với các yếu tố cơ bản, và có xu hướng nội tại xảy ra các sự kiện thanh lý và thanh lý chuỗi mạnh mẽ.
Khi thanh khoản của thị trường trở lại, loại "coin ma quái" này sẽ ngày càng nhiều. Bài viết này hy vọng sẽ khuyên các trader "không hiểu gì" và "đang nóng lòng" nên tránh xa.
Một, các chỉ số cơ bản về hoạt động thị trường và giá trị
Trước khi phân tích các hiện tượng cực đoan xuất hiện trong thị trường sản phẩm phái sinh tiền điện tử, trước tiên cần phải thiết lập một hiểu biết chính xác và kỹ thuật về các chỉ số cốt lõi để đo lường hoạt động thị trường và giá trị tài sản. Phần này nhằm phân tích sâu hai chỉ số quan trọng - Khối lượng giao dịch (OI) và Vốn hóa thị trường (MC).
1.1 Giải cấu trúc khối lượng giao dịch (OI): Tiêu chuẩn đo lường cho cuộc chơi trên thị trường
Khối lượng giao dịch (OI) được định nghĩa cốt lõi là tổng số hợp đồng phái sinh (hợp đồng tương lai) chưa được thanh toán, đóng cửa hoặc thực hiện quyền tại một thời điểm cụ thể trên thị trường. Đây là một chỉ số tích lũy, phản ánh tổng số vị thế đang hoạt động mà các nhà đầu tư nắm giữ vào cuối mỗi ngày giao dịch.
Khối lượng giao dịch là một chỉ số hiệu quả để đo lường dòng tiền vào hoặc ra khỏi thị trường. Sự gia tăng khối lượng giao dịch có nghĩa là có tiền mới vào thị trường, điều này thường được coi là xác nhận và củng cố xu hướng hiện tại. Ngược lại, sự giảm sút khối lượng giao dịch cho thấy tiền đang rút ra khỏi thị trường (tức là các vị thế đang được đóng hoặc thanh lý), điều này báo hiệu rằng xu hướng hiện tại có thể đang suy yếu hoặc sắp đảo ngược. Đặc tính này làm cho khối lượng giao dịch trở thành một chỉ số ưu việt để đánh giá niềm tin của thị trường.
Chúng ta có thể so sánh khối lượng vị thế với "năng lượng tiềm tàng" của thị trường, trong khi khối lượng giao dịch là "năng lượng động". Khối lượng vị thế cao đại diện cho việc tích lũy một lượng lớn các vị thế đòn bẩy (năng lượng tiềm tàng được lưu trữ). Khi những năng lượng tiềm tàng này được giải phóng - thường thể hiện dưới dạng sự tiếp diễn xu hướng hoặc các sự kiện thanh lý quy mô lớn - sẽ đi kèm với khối lượng giao dịch cao (giải phóng năng lượng động).
Khối lượng tích lũy của năng lượng tiềm ẩn (OI) quyết định quy mô của việc giải phóng động năng cuối cùng (sự biến động giá mạnh mẽ dưới khối lượng giao dịch cao). Nói một cách đơn giản, OI càng cao, năng lượng tích trữ càng lớn, “sóng động lực” được phát động càng mạnh mẽ.
1.2 Định nghĩa vốn hóa thị trường lưu thông: Bức tranh nhanh về giá trị thị trường giao ngay
Vốn hóa lưu thông là chỉ số cốt lõi để đo lường tổng giá trị của một loại tiền điện tử, được tính bằng cách nhân nguồn cung lưu thông của loại tiền điện tử đó với giá thị trường hiện tại của một đồng token.
Phân biệt ba khái niệm cung khác nhau, điều này rất quan trọng để hiểu về vốn hóa thị trường:
· Cung lưu thông (Circulating Supply/MC): Chỉ số số lượng token mà công chúng có thể tiếp cận và tự do giao dịch trên thị trường. Đây là chỉ số cho giá trị thị trường hợp lệ được đề cập trong tài liệu này.
· Tổng cung (Total Supply): Chỉ số lượng token đang lưu thông cộng với số lượng token bị khóa, dự trữ hoặc chưa phát hành, sau đó trừ đi số lượng token đã được tiêu hủy bằng cách có thể xác minh.
· Tổng cung tối đa (Max Supply): Chỉ số lượng token tối đa có thể tồn tại trong suốt vòng đời của đồng tiền điện tử này (ví dụ, tổng cung tối đa của Bitcoin là 21 triệu đồng).
Hai, phân tích hiện tượng bất thường: Khi OI (khối lượng nắm giữ) > MC (vốn hóa thị trường)
Khi khối lượng hợp đồng tương lai của một tài sản vượt quá giá trị thị trường lưu thông của nó, thị trường sẽ rơi vào trạng thái bất thường. Đây là hiện tượng "ngựa kéo xe lớn", dùng một quy mô thị trường 10 triệu để kiểm soát kết quả của một cuộc chơi thị trường 100 triệu - giống như bong bóng, rực rỡ lấp lánh nhưng lại nhạy cảm và yếu ớt.
2.1 Cơ chế mất cân bằng: Các sản phẩm phái sinh vượt qua tài sản cơ sở như thế nào
Động lực cốt lõi của hiện tượng mất cân bằng này là đòn bẩy (thị trường cũng có "cá voi" dùng đòn bẩy 1x bằng tiền thật, nhưng đây là thiểu số, bài viết này không thảo luận về điều đó). Trong thị trường phái sinh, các nhà giao dịch có thể kiểm soát các vị thế danh nghĩa vượt quá vốn gốc của họ bằng một lượng vốn nhỏ. Ví dụ, một nhà giao dịch chỉ cần $1,000 tiền ký quỹ, thông qua đòn bẩy 100 lần, có thể kiểm soát vị thế trị giá $100,000.
Do sự tồn tại của đòn bẩy, ngay cả khi tổng số tiền ký quỹ mà tất cả các nhà giao dịch gửi chỉ là một phần nhỏ của giá trị thị trường tài sản, giá trị danh nghĩa của vị thế cũng có thể dễ dàng vượt quá giá trị lưu thông của tài sản. Ví dụ, nếu giá trị lưu thông của một token là $100 triệu, nhưng các nhà giao dịch sử dụng đòn bẩy trung bình 20 lần, chỉ với $10 triệu tiền ký quỹ đã mở một vị thế hợp đồng trị giá $200 triệu, thì giá trị danh nghĩa của vị thế sẽ gấp đôi giá trị thị trường. (Trong thực tế, không dễ dàng để thiết lập vị thế như vậy)
2.2 Giải thích tín hiệu: Bong bóng đầu cơ, cấu trúc yếu và sản phẩm phái sinh chi phối
Tín hiệu mà khối lượng giao dịch vượt quá giá trị thị trường, hoặc việc tích lũy khối lượng giao dịch lớn trong thời gian ngắn là một trong những dấu hiệu mạnh mẽ nhất cho thấy thị trường được dẫn dắt bởi sự đầu cơ chứ không phải bởi đầu tư cơ bản. Điều này cho thấy rằng "vốn ảo" dùng để đặt cược vào hướng giá của tài sản đã vượt quá vốn thực tế nắm giữ tài sản đó. Tình huống này thường được mô tả là "bong bóng đầu cơ" hoặc "thị trường quá nóng".
Một tỷ lệ "khối lượng giao dịch với giá trị thị trường" cao cho thấy một cấu trúc thị trường vô cùng mong manh, nhạy cảm cao với sự biến động. Trong cấu trúc này, sự biến động nhỏ của giá giao ngay có thể gây ra một cơn sóng thanh lý không tỷ lệ trong thị trường phái sinh quy mô lớn, từ đó tạo thành một vòng lặp phản hồi tiêu cực tự củng cố. Trong một thị trường bình thường, giá cả phản ánh các yếu tố cơ bản.
Tuy nhiên, trong trạng thái bất thường này, cấu trúc nội bộ của thị trường - tức là sự phân bố và quy mô của các vị thế đòn bẩy - chính nó đã trở thành "cơ bản" thúc đẩy giá cả. Thị trường không còn phản ứng chủ yếu với các tin tức bên ngoài, mà phản ứng với rủi ro thanh lý cưỡng chế tiềm tàng của chính nó.
Lúc này, thị trường phái sinh không còn chỉ là công cụ để phòng vệ cho các vị thế giao ngay, mà trở thành động lực chính điều chỉnh giá giao ngay, tạo ra tình huống "cái đuôi vẫy chó". Các nhà đầu cơ và người tạo lập thị trường để phòng ngừa rủi ro trong thị trường phái sinh khổng lồ của họ, phải thực hiện giao dịch mua bán trên thị trường giao ngay, từ đó truyền tải trực tiếp tâm lý của thị trường phái sinh tới giá giao ngay.
2.3 Tỷ lệ khối lượng giao dịch và giá trị thị trường: Chỉ số mới đo lường đòn bẩy hệ thống.
Để định lượng hiện tượng này, chúng tôi định nghĩa "tỷ lệ khối lượng nắm giữ so với giá trị thị trường" là: Tổng khối lượng nắm giữ / Giá trị thị trường lưu thông
Ví dụ, khối lượng nắm giữ của đồng ABC là 10 triệu, giá trị thị trường lưu động là 100 triệu, vậy tỷ lệ là 0.1 (10/100)
Cách giải thích tỷ lệ này như sau: · Tỷ lệ < 0.1: Thị trường bình thường, khỏe mạnh. Các sản phẩm phái sinh có thể chủ yếu được sử dụng để phòng ngừa. · Tỷ lệ 0.1 - 0.5: Hoạt động đầu cơ gia tăng. Các sản phẩm phái sinh trở thành yếu tố ảnh hưởng quan trọng đến giá cả. · Tỷ lệ > 0.5: Đầu cơ cao. Cấu trúc thị trường trở nên yếu. · Tỷ lệ > 1.0: Đầu cơ cực đoan và đòn bẩy. Thị trường đang ở trong trạng thái cực kỳ không ổn định, rất dễ xảy ra hiện tượng bị ép khô và thanh lý chuỗi. Đây chính là tín hiệu bất thường mà bài viết này đề cập.
Việc theo dõi sự thay đổi của tỷ lệ này liên tục là rất quan trọng đối với bất kỳ tài sản nào. Sự gia tăng nhanh chóng của tỷ lệ là một dấu hiệu cảnh báo rõ ràng rằng đòn bẩy đang tích lũy và sự biến động sắp đến. Hiện tượng bất thường này đánh dấu việc giá giao dịch của tài sản đã hoàn toàn tách rời khỏi giá trị cơ bản của nó, và giá trở thành một hàm của cơ chế đòn bẩy.
Tình huống này đặc biệt phổ biến trong các tài sản có lưu thông thấp và có bối cảnh câu chuyện mạnh mẽ, KOL kêu gọi, và báo chí đưa tin rộng rãi, chẳng hạn như nhiều đồng tiền mới trong phiên bản này. Lưu thông ban đầu thấp khiến thị trường giao ngay dễ bị thao túng hơn, trong khi câu chuyện mạnh mẽ thu hút một lượng lớn sự quan tâm đầu cơ đổ vào thị trường phái sinh, tạo ra điều kiện hoàn hảo cho tỷ lệ này vượt quá 1.
Ba, bong bóng cuối cùng sẽ vỡ: Biến động, ép khô và thanh lý chuỗi.
Khi OI > MC, đó giống như đang ở trong một căn phòng kín đầy khí ga, chỉ cần một ngọn lửa nhỏ là có thể tạo ra những vụ nổ không tên - và căn phòng này có tên gọi là "bán khống".
3.1 Đổ thêm dầu vào lửa: Khối lượng vị thế cực đoan tạo điều kiện cho việc bị ép giá
Khối lượng vị thế cao có nghĩa là các vị thế mua/bán được đòn bẩy lớn dày đặc gần một số mức giá. Mỗi vị thế này đều có một mức giá thanh lý. Tổng số các vị thế này tạo thành một hồ bơi lệnh thị trường cưỡng bức tiềm năng lớn (mua hoặc bán), và khi giá di chuyển theo hướng bất lợi, các lệnh này sẽ bị kích hoạt liên tiếp.
Nguyên tắc cơ bản: Vị thế mua kiếm lời từ việc giá tăng, trong khi vị thế bán kiếm lời từ việc giá giảm. Để đóng vị thế mua, cần phải bán; để đóng vị thế bán, cần phải mua. Đây là cơ sở để hiểu về cơ chế bị siết.
3.2 Đầu cơ tăng giá ( Long Squeeze ) phân tích
Long squeeze là thuật ngữ chỉ một lần giảm giá đột ngột và mạnh mẽ, buộc những nhà giao dịch nắm giữ vị thế mua có đòn bẩy phải bán vị thế của họ để hạn chế thua lỗ.
Cơ chế của nó như sau: · Giảm giá ban đầu: Một chất xúc tác (như tin tức tiêu cực hoặc bán tháo lớn trên thị trường giao ngay) gây ra sự giảm giá ban đầu. · Kích hoạt thanh lý: Giá đạt đến mức giá thanh lý của lô vị thế mua đòn bẩy cao đầu tiên. · Bán cưỡng bức: Động cơ thanh lý của sàn giao dịch tự động bán cưỡng bức tài sản thế chấp của các vị thế này trên thị trường, gây áp lực giảm giá thêm. · Hiệu ứng dây chuyền: Một đợt bán tháo mới sẽ đẩy giá xuống thấp hơn, từ đó kích hoạt việc thanh lý các vị thế mua có đòn bẩy thấp hơn tiếp theo. Điều này tạo ra hiệu ứng domino, hay còn gọi là "thanh lý dây chuyền".
3.3 Bán khống và hiện tượng bóp nghẹt (Short Squeeze)
Bán khống bị ép là một đợt tăng giá đột ngột và mạnh mẽ, buộc các nhà giao dịch bán khống phải mua lại tài sản để bù đắp vị thế của họ.
Cơ chế của nó như sau: · Tăng giá ban đầu: Một chất xúc tác (như tin tức tích cực hoặc mua vào đồng bộ) gây ra sự tăng giá ban đầu. · Áp lực bù đắp: Các nhà giao dịch bán khống bắt đầu chịu thua lỗ. Một phần người sẽ chủ động mua lại tài sản ("bù đắp bán khống") để kiểm soát thua lỗ. · Kích hoạt thanh lý: Giá chạm mức thanh lý của vị thế bán có đòn bẩy cao. · Mua bắt buộc: Cơ chế thanh lý của sàn giao dịch buộc phải mua tài sản trên thị trường để giải quyết các vị thế bán khống, tạo ra áp lực tăng giá lớn. Việc mua bắt buộc này đẩy giá lên cao hơn, từ đó "đè bẹp" thêm nhiều vị thế bán khống, hình thành một chu trình tăng giá mạnh mẽ và tự củng cố.
3.4 Hiệu ứng domino: Chuỗi thanh lý vòng lặp xấu
Clearing chain là cơ chế chính làm gia tăng độ biến động trong thị trường có đòn bẩy cao. Chúng là nguyên nhân chính của hiện tượng "bấc trời đất" thường thấy trên biểu đồ tiền điện tử - giá di chuyển mạnh theo một hướng trong thời gian ngắn, sau đó nhanh chóng đảo ngược khi việc thanh lý cạn kiệt. Khối lượng giao dịch lớn cung cấp nhiên liệu cho việc thanh lý, trong khi hướng của vị thế ròng trên thị trường (có thể đo bằng các chỉ số như tỷ lệ mua bán) quyết định hướng dễ bị tổn thương. Một thị trường có khối lượng giao dịch khổng lồ và tỷ lệ mua bán nghiêng về phía mua, khi giá giảm, giống như một thùng thuốc nổ đang chờ bị kích nổ, rất dễ xảy ra thanh lý kéo dài.
Trong các thị trường có khối lượng giao dịch vượt quá giá trị thị trường, khái niệm "tính thanh khoản" đã bị đảo ngược. Thông thường, tính thanh khoản có thể kiềm chế biến động. Nhưng ở đây, "tính thanh khoản thanh lý" được tạo ra từ các lệnh thị trường cưỡng chế đang chờ được kích hoạt lại tạo ra sự biến động.
Các mức thanh lý này giống như nam châm thu hút giá cả, vì các nhà giao dịch lớn ("cá voi") có thể cố tình đẩy giá về những khu vực này để kích hoạt thanh lý chuỗi và hấp thụ tính thanh khoản tức thì phát sinh từ đó. Động lực thị trường mang tính săn mồi này khiến hành vi giá cả lệch khỏi trạng thái đi bộ ngẫu nhiên thông thường.
Bốn, bong bóng cấu trúc trở thành tiền lệ cho việc bị ép giá.
4.1 Hiện tượng bất thường YFI: Phân tích sâu về cấu trúc thị trường chưa từng có của Yearn.finance
Yearn.finance (YFI) là một trình tổng hợp lợi nhuận DeFi, nổi tiếng với số lượng token rất thấp (khoảng 37,000 token). Vào mùa hè DeFi năm 2021, giá của nó đã tăng vọt lên trên 90,000 USD.
Vào thời điểm đỉnh cao của thị trường, khối lượng giao dịch hợp đồng vĩnh viễn YFI được báo cáo đã đạt nhiều lần giá trị vốn hóa lưu thông của nó (ví dụ, trong các thời kỳ khác nhau, khối lượng giao dịch khoảng 500 triệu USD, trong khi giá trị vốn hóa chỉ từ 200-300 triệu USD). Hiện tượng này xuất phát từ việc khối lượng lưu thông cực kỳ thấp khiến giá giao ngay dễ bị ảnh hưởng, trong khi vị thế của nó như một tài sản blue-chip DeFi đã thu hút một khối lượng giao dịch đầu cơ lớn trong các sản phẩm phái sinh.
Cấu trúc này dẫn đến sự biến động cực đoan cũng như nhiều lần bị ép giá mạnh mẽ giữa bên mua và bên bán. Thực hiện phân tích hồi quy về "tỷ lệ khối lượng giao dịch so với giá trị thị trường" của YFI, có thể thấy rõ cách nó trở thành một cảnh báo rõ ràng về sự biến động sắp tới và cuối cùng là sự sụp đổ giá.
Sự cung cấp thấp của YFI đã dẫn đến một thị trường giao ngay quy mô nhỏ, dễ bị ảnh hưởng bị một thị trường phái sinh đầu cơ khổng lồ áp đảo - tức là tỷ lệ "khối lượng giao dịch so với vốn hóa thị trường" vượt quá 1, và điều này đã dẫn đến những biến động dữ dội.
4.2 Cơn sốt Memes: Biến động lượng nắm giữ PEPE và Doge
Giá trị của Memes hầu như hoàn toàn đến từ độ hot trên mạng xã hội và tâm trạng cộng đồng, gần như không có công dụng nội tại.
PEPE: Năm 2023, giá PEPE đã trải qua một đợt tăng giá đáng kinh ngạc. Trong khi đó, khối lượng giao dịch của nó cũng đạt mức cao kỷ lục. Có báo cáo cho rằng khối lượng giao dịch một thời điểm đã vượt qua 1 tỷ USD, tương đương với vốn hóa thị trường của nó, điều này có nghĩa là "tỷ lệ khối lượng giao dịch trên vốn hóa thị trường" gần như hoặc thậm chí vượt quá 1. Sự gia tăng khối lượng giao dịch được xác định rõ ràng liên quan đến việc có dòng tiền mới tham gia thúc đẩy đà tăng giá và dẫn đến việc thanh lý lớn các vị thế bán (đạt 11 triệu USD trong vòng 24 giờ).
Doge: Trong đợt tăng giá nổi tiếng năm 2021, khối lượng nắm giữ DOGE đã tăng vọt gần mức kỷ lục khi giá đạt đỉnh. Trong hoạt động thị trường gần đây, khối lượng nắm giữ của nó lại vượt qua mốc 3 tỷ đô la, các nhà phân tích coi làn sóng đầu tư có đòn bẩy này là dấu hiệu của sự phục hồi niềm tin đầu cơ và khả năng biến động giá lớn trong tương lai.
Các trường hợp trên đã tiết lộ toàn bộ vòng đời của bong bóng đầu cơ trong lĩnh vực tiền điện tử.
Giai đoạn một: Câu chuyện mạnh mẽ xuất hiện. (Một số người cho rằng câu chuyện là lý do mà những người sau này tìm kiếm để tăng giá) Giai đoạn hai: Giá giao dịch bắt đầu tăng. Giai đoạn ba: Các nhà đầu cơ đổ vào thị trường phái sinh, dẫn đến khối lượng giao dịch tăng vọt, cuối cùng vượt quá giá trị thị trường, đây là giai đoạn bong bóng nghiêm trọng nhất. Giai đoạn bốn: Một chất xúc tác nào đó gây ra làn sóng thanh lý, dẫn đến việc siết chặt và thanh lý dây chuyền dữ dội. Giai đoạn năm: Khi đòn bẩy bị loại bỏ khỏi hệ thống, khối lượng vị thế sụp đổ.
Bằng cách theo dõi "tỷ lệ giữa khối lượng giao dịch và giá trị thị trường", các nhà giao dịch có thể xác định tài sản đang ở giai đoạn nào và điều chỉnh chiến lược cho phù hợp.
V. Kết luận
Tham gia hay tránh né? Khung đánh giá rủi ro
Tránh (Đường lối thận trọng): Đối với hầu hết các nhà đầu tư, đặc biệt là những người thiếu công cụ phân tích nâng cao hoặc có khả năng chịu rủi ro thấp, tín hiệu về khối lượng nắm giữ vượt quá giá trị thị trường là một cảnh báo rõ ràng, nên tránh xa thị trường này. Lúc này, sự biến động rất cao, hành vi giá đã bị tách rời khỏi các yếu tố cơ bản, khiến cho các phương pháp phân tích truyền thống không còn hiệu quả.
Tham gia (con đường chuyên nghiệp): Chỉ những nhà giao dịch dày dạn kinh nghiệm, những người hiểu sâu sắc cơ chế của các sản phẩm phái sinh, có thể truy cập vào các công cụ dữ liệu thời gian thực và áp dụng quản lý rủi ro nghiêm ngặt, mới nên xem xét tham gia. Mục tiêu không phải là "đầu tư", mà là giao dịch sự biến động do sự mất cân bằng cấu trúc thị trường tạo ra, đây là một thị trường pvp điển hình. Phân tích phải chuyển sang góc nhìn của lý thuyết trò chơi: "Đa số vị thế của thị trường nằm ở đâu? Điểm đau lớn nhất của họ ở đâu?"
Biết lý do, biết lý do của nó.
Mong rằng chúng ta luôn mang trong mình tấm lòng kính sợ thị trường.